Միլանի Թագաւորական Պալատ Luss
Միլանի թագաւորական պալատ (իտալ.՝ Palazzo Reale di Milano), մշակութային կեդրոն, ուր ցուցահանդէսներ կը կազմակերպուին: Դարերու ընթացքին պալատը եղած է Միլանի կառավարական նստավայրը:
Սկիզբէն նախագծուած է իբրեւ բակային երկու դասաւորութեամբ, որ մասնակիօրէն քանդուած է՝ տեղ հարթելով Միլանի տաճարի համար: Պալատը կը գտնուի տաճարի ճակատային հատուածի աջ կողմին մէջ՝ Վիկթոր Էմանուէլ II-ի պատկերասրահի հակառակ կողմին մէջ:
Կառոյցի առաջին հարկին մէջ կը գտնուին «Hall of Caryatids», որ կը գրաւէ 1776-ի այրած հին թատրոնի տեղը եւ միակ վայրն է, որ պահպանուած է 1943-ի ծանր ռմբակոծումէն, երբ պալատը կորսնցուցած է իր նորակարոյց ներքին հարդարանքներու մեծ մասը:
Բովանդակութիւն
- 1 Պատմութիւն
- 1.1 16-րդ դար
- 1.2 17-18-րդ դարեր
- 2 Թանգարան
- 3 Մշակութային կեդրոն
- 4 Ծանօթագրութիւններ
- 5 Աղբիւրներ
- 6 Արտաքին յղումներ
Պատմութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Սկիզբէն պալատը կոչուած է Palazzo del Broletto Vecchio եւ եղած է քաղաքական կառավարման մարմինի նստավայրը միջնադարեան համայնքներու ձեւաւորման ժամանակ: Առանցքային քաղաքական կեդրոն պալատը դարձած է Տորիանիներու, Վիսկոնտիներու եւ Սֆորցաներու օրով: Միլանի տաճարի կառուցումէն ետք Ֆրանչեսկօ Սֆորցայի ղեկավարութեամբ իրականացուած է էական վերակառուցում:
16-րդ դար[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
15-րդ դարու վերջը եւ 16-րդ դարու սկիզբը, երբ Սֆորցա հարստութիւնը դադրեցաւ գոյութիւն ունենալէ եւ ֆրանսւացիները ներխուժեցին, Սֆորցա ամրոցը, որ մինչ այդ Միլանի դուքսի պաշտօնական նստավայրը եղած էր, զինապահեստի ամրոց դարձաւ: Ֆրանսական տիրապետութեան օրով, պալատական նստավայրը տեղափոխուած է դէպի ներկայիս թագաւորական պալատի շէնքը:
Պալատը բարգավաճեց, երբ 1546-ին Սիցիլիոյ փոխարքայ Ֆերրանտէ I Գոնզագան մշտական բնակութիւնը տեղափոխեց Միլան: Ան քանդեց Sant'Andrea al Muro Rotto հին եկեղեցին՝ կառույցի հողային տարածքը աւելցնելով:
16-րդ դարու վերջը, Այամոնտէի մարկիզ Անտոնիօ տէ Գուզման ի Զունիգան, կառոյցի վերակառուցման աշխատանքներուն մէջ ներգրաւած է ճարտարապետ Պելլեգրինո Տիբալդիին, որ աշխատանքներ իրականացուցած է 1573-1598-ններուն, եւ այդ տարիներու ընթացքին կատարուած են պալատի սենեակներու սիւնասրահներու, մասնաւոր մատուռի ձեւաւորումները, վերակառուցուած է Սան Գոտարդո եկեղեցին: Այս աշխատանքին ձեռնամուխ եղած են ժամանակի խոշոր արուեստագէտներ Աուրելիո Լուինին, Ամբրոսէ Ֆիջինոն, Անտոնիո Ֆիլդզը, սւաղային եւ նորօրինակ աշխատանքները կատարած է ֆլամանտացի նկարիչ-իմպրեսարիօ Վալերիօ Պրոֆոնդավալէն, որ ձեւաւորած է նաեւ Միլանի տաճարի քանի մը պատուհանները:
Այս ժամանակաշրջանին աւարտած են նաեւ առաջին թագաւորական թատրոնի կառուցումը, որ աւարտած է 18-րդ դարունԼա Սկալա թատրոնի կառուցմամբ:
17-18-րդ դարեր[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
24-25 Յունուար 1695-ին բռնկած հրդեհը ոչնչացրել է պալատի թատրոնը: Նոր թատրոնի վերակառուցման եւ ընդլայնման աշխատանքները չեն սկսած մինչեւ 1717, երբ Սպանական ժառանգութեան համար պատերազմէն ետք Միլան ժամանած է առաջին աւստրիացի կառավարիչ Լովենստեյնի կոմսը: Նոր թատրոնը նախագծած է Ֆրանչեսկո Գալլի Բիբբիենան իր աշակերտներու՝ Ջիանդոմենիկո Բարբիերիի եւ Դոմենիկո Վալմաջինիի հետ: Թատրոնը ընդարձակ էր, ունէր չորս օթեակներ, ձիու պայտի տեսքով պատկերասրահ, խաղալու եւ խմելու «Riddotino» անկիւն: 26 Դեկտեմբեր 1717-ին թատրոնը բացուած է Ֆրանչեսկօ Գասպարինիի «Կոստանտինո» օբերայով:
1723-ին պալատի թատերական սրահը կրկին հրդեհուած է: Աւստրիացի իշխան Վիրիխ Ֆիլիպ ֆոն Դաունի հանձնարարութեամբ վերականգնման աշխատանքները սկսած են, վերականգնած է «Cortile d'Onore» (Պատուոյ բակ), սպիտակեցուած են պատերը, պատուհանները շրջանակուած են անհաթ, կոշտ ոճով: Կոշտ ոճով վերակառուցուած է Սան Գոտտարդո եկեղեցին եւ անուանուած է իբրեւ թագաւորական մատուռ:
Կառոյցի «cortile d'onore» հատուածին մէջ կը գտնուէին գրասենեակները, դրամահատարանը, այլ կառավարական գրասենեակներ: Կառավարիչն ու գաղտնի խորհուրդը պարտեզի հիւսիսային կողմին մէջ կառուցուած նոր սրահներուն մէջ կը հանդիպէին: Վերականգնած են «Salone dei Festine» եւ «Salone di Audienzia» (այժմ՝ Կայսրերու սրահ): Կառավարիչի սենեակները կը գտնուէին բակի հիւսիսային եւ հարաւային թեւերուն վրայ:
1745-ին Գիան Լուկա Պալլավիչինին դարձած է Միլանի մարզպանն ու լիազոր նախարարը: Իր միջոցներով ան վերանորոգուած է կառոյցի ներսի կողմը, աշխատած է ճարտարապետ Ֆրանչեսկո Գրոչեի հետ, որ վերարտադրած է Ռաֆայէլի աշխատանքները Ֆրանսայի «Գոբելենի ձեռարուեստէն»: Ֆեստինի եւ Օդիենցա դահլիճները միաւորուած են՝ ստանալու ներկայիս մեծ պարահանդեսային սրահը՝ «Hall of the Caryatids», ուր օթեակ կայ նաեւ նուագախումբի համար: Պալավաչինին յանձնարարած ստեղծել սրահ կալա ընթրիքներու համար: Երբ 1752-էն Պալավաչինին հեռացաւ, իր կահոյքն ու զարդարումները ան վաճառեց պետութեան:
Թանգարան[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
21-րդ դարու սկզբը, պատերազմական աւերածութիւններէն աւելի քան 50 տարի ետք, Թագաւորական պալատը Միլանի սոցիալ մշակութային կեանքին մէջ կեդրոնական դէր կը գրաւէ: Թէեւ պալատը վերականգնման երրորդ փուլին մէջ կը գտնուի, այցելուները հնարաւորութիւն ունին հիանալու պատմական պալատի սրահներով՝ Մարիա Թերեզայի ժամանակաշրջան եւ նեոդասականութիւն, Նաբոլէոնեան դարաշրջան, Վերականգնման եւ Իտալիոյ միաւորման ժամանակաշրջաններ:
Մշակութային կեդրոն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Թագաւորական պալատը քաղաքի սրտին մէջ գործող մշակութային կեդրոն է, որ երեք ցուցահանդէսային սրահներու վայրերու հետ կը գործակցի՝ Ռոտոնդա դելլա Բեզանա (Rotonda della Besana), Պիրելլոնէ աշտարակ (Grattacielo Pirelli) եւ Արենջարիօ պալատ (Palazzo dell'Arengario):
Միլանի մէջ արուեստի զարգացման գործին մէջ կառոյցը մեծ դէր կը վաղայ: Այստեղ կազմակերպուած են Կլոդ Մոնէի, Պապլո Պիկասոյի եւ այլ նկարիչներու ու քանդակագործներու աշխատանքներու ցուցահանդէսներ: 2009-ին այստեղ բացուած է ֆուտուրիզմի 100-ամեայ հորբելեանին նուիրուած ցուցադրութիւնը:
4 Նոյեմբեր 2013-ին Միլանի տաճարի թանգարանի (Grande Museo del Duomo di Milano) հաւաքածուն ցուցադրուած է պալատի մասնաշէնքին[1]:
Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- ↑ Inauguration of the refurbishment of the Archive and of the new Grande Museo del Duomo in Milan
Աղբիւրներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Melano, Oscar Pedro Milano di terracotta e mattoni, Mazzotta, 2002.
Արտաքին յղումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Comune di Milano - Palazzo Reale
|
|
Ուիքիպահեստ նախագծի Միլանի Թագաւորական Պալատ քաթեկորիոյ մէջ կրնաք գտնիլ յաւելեալ պատկերազարդում այս նիւթի վերաբերեալ։ |
