Մայքըլ Արլէնcdka0Al
Մայքըլ Արլէն | |
---|---|
| |
Ծննդեան անուն | հայ.՝ Տիգրան Գույումճյան |
Ծնած է | 16 Նոյեմբեր 1895[1][2][3][4] |
Ծննդավայր | Ռուսէ, Պուլղարիա |
Վախճանած է | 23 Յունիս 1956[1][2][3][4] (60 տարեկանում) |
Վախճանի վայրը | Նիւ Եորք, Նիւ Եորք, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ |
Ազգութիւն | հայ |
Կրթութիւն |
Մալվերն քոլեջ Էդինբուրգի համալսարան |
Ժանրեր | տռամա |
Մասնագիտութիւն | ակնարկագիր, գրագէտ, թատերագիր, վիպասան |
Աշխատավայր | The New Age |
Ամուսին | Atalanta Mercati |
Երեխաներ | Michael J. Arlen |
Մայքլ Արլէն (անգլերէն՝ Michael Arlen, Տիգրան Գույումճեան, 16 Նոյեմբեր 1895[1][2][3][4], Ռուսէ — 23 Յունիս 1956[1][2][3][4], Նիւ Եորք, Նիւ Եորք, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ), հայազգի աշխարհահռչակ գրագէտ։
Բովանդակութիւն
- 1 Կենսագրութիւն
- 2 Երկերը
- 3 Աղբիւրներ
- 4 Ծանօթագրութիւններ
Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Երբ դեռ հինգ տարու էր Տիգրան՝ հօրը հետ Լոնտոն կ'անցնի, ուր նախնական կրթութիւնը ստանալէ ետք բժշկութիւն կը հետեւի Էտինպըրկի համալսարանը: Կէս ամիս կը տեւէ սակայն իր ուսողութիւնը. կը դառնայ Լոնտոն ու ապրուստը ճարելու համար ինքզինքը կու տայ գրականութեան:
Մեծ պատերազմին իբր պուլկարահպատակ՝ թշնամի կը նկատուի յաջս Անգլիական իշխանութեան, բայց իր սրտաբուխ պաշտպանաողականովը կ'արտոնուի կառավարութեան ի նպաստ աշխատիլ եւ գրիչ շարժել: Պատերազմէն վերջ կը նուիրուի վիպագրական ճիւղին. եւ իր բեղուն երեւակայութեամբ եւ գրաւիչ ու խայթհամեղ ոճով յաջորդաբար կ'արտադրէ գործեր. որոնք ցոյց կու տան թէ հեղինակը բրիտանական աշխարհի բարեկեցիկ դասուն կենցաղն ու տիպարները լաւագոյնս ուսումնասիրած էր. Եւ որոնցմով աշխարհահրչակ կը դառնայ, - չէ՞ որ տիեզերական էր գործածած լեզուն, անգլիերէնը: Ահա իր սկզբնական տարիներու երկերը. Կանանչ գլխարկը, Ասպատակութիւն, Անհեթեթ կինը. Լոնտոնեան Արկածախնդրութիւն: Բոլոր անգլիական թերթերը միշտ ներբողած են հայածին Արլէն Մայքլը:
Մ. Արլէն 1924-ին Միացեալ Նահանգաց մէջ լոյս ընծայեց նոր հատոր մը, Չըքնաղ Մայիս, որուն մասին Ուըրլտ թերթի քննադատը խիստ արտայայտուեցաւ սակայն, հեղինակը ներկայացնելու իբր մէկը՝ որ ժողովրդականութիւն շահելու մարմաջէն տարուած, իր գրիջին իջեցուցած է հասարակ վիպասաններու աստիճանին: Որքան որ Արլէն առիթ չէ ունեցած լեզուն սորվիլ եւ հայ մշակոյթով սնանիլ, սակայն ամէն առիթի յայտնած է հպարտութեամբ իր հայ ըլլալը: 1924-ին երբ Ամերիկա գնաց՝ ան չփում ունեցաւ իր ազգակիցներոգն հետ: Միացեալ Մահանգներու թերթերէն մին Գըրրընտ Օբենեըն գրեց մեր ազգակցին մասին. «Մ.Արլէն նոր աստղ մըն է գրական երկնակամարին վրայ: Այս երիտասարդ Հայը կը գրէ անգլիերէն ա'յնբան սահուն եւ խնամեալ՝ որ կարծես անգլիացի մը եղած ըլլար: Իբր զրուացաբան՝կարելի է դասել եթէ ոչ Ասքըր Ուայլտի, գէթ Մաքս Պիրպոմի շարքին»: Ն. Եորք Թայմզ, «Նրբակերտ ու ողջամիտ երկ («Կանանչ գլխարկը»), վախճանը կատարելութեան, որով ստուգիւ պիտի պարծէր մերօրեայ որեւէ վիպագիր. Հրաւէր մը անթերի արուեստի:
Երկերը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- «Կանանչ գլխարկը»,
- «Ասպատակութիւն»,
- «Անհեթեթ կինը»,
- «Լոնտոնեան արկածախնդրութիւն»,
- «Չքնաղ Մայիս» (1924)։
Աղբիւրներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Հայ Հանրագիտակ, Մկրտիչ Վրդ. Պոտուրեան, Պուքրէշ, 1938, էջ 278
- Թէոդիկ՝ Ամ. Տարեցոյց, 1926, էջ 675։
Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 SNAC — 2010.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Internet Broadway Database — 2000.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
|